Türkülere Konu Olan ‘Gesi Bağları’ Şehirleşme Nedeniyle Yok Oluyor
Şehirleşmeyle ‘Gesi Bağları’ yok oluyor
Furkan KAVUKLU-Samed Aydın SUN/KAYSERİ, (DHA)- KAYSERİ’nin Melikgazi ilçesi Gesi Mahallesi’nde türkülere konu olan ve üzüm yetiştiriciliği yapılan Gesi Bağları, kentte artan şehirleşme nedeniyle yok olma noktasına geldi. Gesi Mahalle Muhtarı Yusuf Çelebi, “Üzüm bağlarımıza şu an bakılmıyor, bakılan sayılı bağlarımız var. Üzüm bağlarımızın yüzde 80’ini kaybettik. Bağlarımız, şu an yapılaşmaya ve betonlaşmaya terk edilmiş vaziyette. Geriye kalan üzüm bağlarımızda bakım olmadığından ve arsalar para ettiğinden dolayı burada da bağcılık kalmayacak. Gesi Bağları artık sadece türkülerde kalacak” dedi.
Melikgazi ilçesinde bulunan Gesi Mahallesi’nin adı ilk olarak 787 yılı kayıtlarında ‘Kase’ ya da ‘Kassiane’, 1522 yılı kayıtlarında ise ‘Gesi’ olarak geçti. Daha sonra ‘Bağyurdu’ adını alan yerleşim, 16 Haziran 1965’te Bahçeli köyü ile birleşerek belediye statüsü aldı ve Gesi beldesine dönüştürüldü. 2012 yılındaki yasa değişikliğinden sonra ise Melikgazi ilçesine bağlı mahalle oldu. Geçmiş yıllarda mahallede, şarap üretimi ve üzüm yetiştiriciliği yapıldı. Gesi’de bulunan üzüm bağları zamanla birçok türküye de konu oldu. Bölge özellikle ‘Gesi bağları’ türküsü ile ün kazandı. Toplamda 12 mahalleyi kapsayan Gesi bağları, şehirleşmenin de etkisiyle yok olma derecesine geldi. Özellikle Gesi Fatih ile İldem Cumhuriyet Mahallelerinde bulunan üzüm bağları şehirleşme ile yok oldu. Gesi Mahallesi’nin küçük bir bölümünde bağcılık yapılıyor.
Gesi Mahallesi Muhtarı Yusuf Çelebi, “Geçmişteki kültür ile şu anki kültür arasında çok fark var. Daha önceleri buralarda pekmez ve şarap üretilirken şu an sadece pekmez yetiştiriciliği yapılıyor. Bağlarda çalışacak işçi bulunamadığından, üzüm bağlarımızı işletmekte problem yaşıyoruz. Bağlarımızda 4 çeşit üzüm mevcut. Bunlar; dirmit üzümü, diğeri beyaz üzüm ve pekmezlik olarak kullanılıyor. Bir de sofralık olarak da parmak ve gül üzümü var. Bunları bağlarımızda yetiştiriyoruz” ifadelerini kullandı.
‘ÜZÜM BAĞLARIMIZIN YÜZDE 80’İNİN KAYBETTİK’
Üzüm bağlarına yapılan bakımı anlatan Muhtar Çelebi, “Daha önceleri güvercin gübresiyle bakımı yapılır ve üzüm çubuklarının bulunduğu toprağın kenarları açılırdı. İşçi bulmak problem olduğundan ve genç neslimiz mahallemizde kalmadığından bir de mirasçı malı olduğundan dolayı üzüm bağlarımızın bakımı zorlaştı. Üzüm bağlarımıza şu an bakılmıyor. Bakılan sayılı üzüm bağlarımız var. Üzüm bağlarımızın yüzde 80’ini kaybettik. Gesi Bağları 12 mahalleden oluşuyor. Bunlar Kayabağ, Güzelköy, Gürpınar, Turan, Bağpınar, Vekse, Ağırnas, Büyük Bürüngüz, Küçük Bürüngüz ve Subaşı. Daha sonra katılan mahallelerimiz ise İldem Cumhuriyet ile Gesi Fatih bulunuyor. Daha önceden İldem Cumhuriyet Mahallesi’nin bulunduğu bölgede üzüm bağlarımız mevcuttu. Şu an 1-2 tane kalan bağ vardır. Onlara da bağ sahipleri bakmıyor. Artık o bölgeler şehirleşti. Mülkler para edince bağcılıktan vazgeçildi. Arsaya, eve ve binaya daha fazla önem verildi. Bunun sonucunda da o bölgelerde bağcılık bitti. Yapılaşma bağcılığı bitirdi” dedi.
‘BAĞCILIK BİTECEK’
Çelebi, “Burada hiç ev yok iken şu an gördüğümüz gibi hemen hemen 10 ev oldu. Halen de yapılmaya devam ediliyor. Üzüm bağlarımız, şu an yapılaşmaya ve betonlaşmayaterk edilmiş vaziyette. Geriye kalan üzüm bağlarımızda bakım olmadığından ve arsalar para ettiğinden dolayı burada da bağcılık kalmayacak. Gesi Bağları artık sadece türkülerde kalacak. Bağcılıkta makineleşme ve düzenli bir ağaç dikimi olursa güzel bir kazanç ile bağcılık yapılır. Buradaki mülk sahipleri el değiştirirse bağcılık sektörü canlanır. Bakarsan bağ bakmazsan dağ olur, demişler. Burada da bakarsak bağ, bakmazsak 2 gün sonra buralar dağ olacak. Bu şekilde bağcılık bitecek” diye konuştu. DHA)
